Những chiếc xe 16 chỗ của HTX vận tải Bình Minh đang chờ tới lượt tài xuất bến tại bến xe Tây Ninh.
Chỉ mới có 1 HTX được giải ngân...
Theo Liên minh HTX tỉnh, toàn tỉnh hiện có 94 HTX hoạt động trong nhiều lĩnh vực. Những năm qua, nhiều HTX đã cố gắng đổi mới mô hình hoạt động theo hướng kinh doanh tổng hợp, kết hợp giữa dịch vụ với sản xuất, chế biến, kinh doanh; chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng sản xuất hàng hoá nhằm đạt hiệu quả kinh tế cao...
Để hỗ trợ các Tổ hợp tác, HTX phát triển, ngày 2.6.2014, UBND tỉnh ký Quyết định số 15/2014/QĐ-UBND phê duyệt Điều lệ tổ chức và hoạt động của Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh Tây Ninh với nguồn vốn ban đầu 20 tỷ đồng. Theo Điều lệ, nguồn vốn này sẽ ưu tiên cho các đối tượng là các tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX trên địa bàn tỉnh hoạt động theo Luật HTX năm 2012, là thành viên của Liên minh HTX tỉnh (sau đây gọi tắt là chủ đầu tư), có giấy phép kinh doanh (đối với tổ hợp tác có giấy chứng nhận của UBND phường, xã, thị trấn), có trụ sở chính và tổ chức hoạt động sản xuất kinh doanh trên địa bàn tỉnh;
Chủ đầu tư HTX có nhu cầu về vốn, có năng lực sản xuất, làm ăn có hiệu quả, có khả năng tạo dựng công việc sản xuất - kinh doanh, giải quyết việc làm cho người lao động; Có phương án vay vốn đầu tư khả thi về đầu tư thành lập mới HTX, đổi mới phát triển sản phẩm, đổi mới phát triển công nghệ kỹ thuật, phát triển thị trường, mở rộng tiêu thụ sản phẩm, xây dựng, phát triển nhân rộng mô hình mới, mô hình điển hình tiên tiến, mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh.
Thế nhưng, trên thực tế, tính đến nay, đa phần các HTX vẫn không thể tiếp cận được nguồn vốn này.
Đại diện HTX chợ Thạnh Đông cho biết, để tiếp cận được nguồn vốn từ Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh, HTX chợ này đã củng cố HTX theo đúng Luật HTX năm 2012, lập hồ sơ phương án hoạt động, phát triển và chuẩn bị mọi thủ tục liên quan. Tuy nhiên, qua nhiều lần bổ sung hồ sơ theo yêu cầu của Quỹ, hơn một năm sau HTX nhận được kết quả là “thiếu kinh nghiệm” và Quỹ không cho vay vốn.
Đối với HTX vận tải Bình Minh, hành trình tiếp cận vốn từ Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh cũng không kém phần gian nan. Ông Dương Tấn Tài- Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX vận tải Bình Minh liệt kê ra những bất cập trong việc thẩm định cho vay. Cụ thể, HTX đã thực hiện hoàn thành các thủ tục như dự án vay vốn, phương án hoạt động, báo cáo kết quả hoạt động trong 3 năm...
Sau khi nộp, Quỹ nhiều lần yêu cầu bổ sung các giấy tờ liên quan như hồ sơ chứng minh nguồn vốn đối ứng 30%, các cùi vé hoạt động trong vòng 6 tháng, hồ sơ khai thác tuyến đã được Sở Giao thông - Vận tải chấp thuận, xác nhận số thuế đã thực hiện trong 3 năm, giấy phép kinh doanh... Sau khi HTX nộp tất cả hồ sơ theo yêu cầu, Quỹ lại trả lời “dự án không mang lại hiệu quả” nên không được chấp thuận cho vay vốn.
Ông Tài cho biết thêm, cũng dự án này, khi HTX vay vốn từ ngân hàng thì được đánh giá có tính khả thi cao, đồng thời giải quyết cho vay ngay 3 tỷ đồng thực hiện dự án.
Ông La Hữu Nghị- Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh cho biết, từ khi Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh đi vào hoạt động, chỉ có 6 HTX tới làm thủ tục vay vốn và duy nhất chỉ có 1 HTX có hồ sơ hoàn chỉnh, được Quỹ giải ngân gần 2 tỷ đồng.
Theo phân tích của Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh, nguyên nhân các HTX chưa tiếp cận được nguồn vốn từ Quỹ là do chưa am hiểu về quy trình tiếp cận như lập dự án, các hồ sơ thủ tục pháp lý cần phải tuân thủ; tài sản đảm bảo tiền vay không đủ để thế chấp; dự án không mang lại hiệu quả... hoặc HTX không có khả năng quản lý điều hành đã để xảy ra nợ quá hạn đối với khoản vay trước khi đến tiếp cận nguồn vốn. Bên cạnh đó, phần lớn các HTX không có báo cáo tài chính cụ thể; không cung cấp được hoặc cung cấp không đầy đủ các hồ sơ cần thiết để thực hiện thẩm định cho vay; thời gian bổ sung hồ sơ kéo dài gây chậm trễ trong công tác thẩm định, giải ngân...
Giải pháp nào giúp HTX dễ tiếp cận Quỹ ?
Ông La Hữu Nghị cho biết thêm, mới đây, Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh Tây Ninh đã tổ chức đi học tập kinh nghiệm tại TP. Hồ Chí Minh, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu và tỉnh Bình Dương. Qua đó, Liên minh HTX các tỉnh bạn đều khẳng định nếu Quỹ do Liên minh HTX quản lý thì sẽ thuận lợi hơn cho các HTX.
Bởi thông qua công tác tư vấn, hỗ trợ, tổ chức hội họp, tập huấn và dự đại hội đại biểu thành viên thường niên tại các HTX, Liên minh HTX sẽ hiểu rõ tình hình sản xuất và hoạt động của các HTX thành viên. Từ đó, việc nắm bắt nhu cầu hỗ trợ của các HTX rất kịp thời; việc thực hiện quy trình, thủ tục thẩm tra, xác minh để giải ngân, trợ vốn nhanh, gọn, phù hợp với tình hình sản xuất kinh doanh thực tế của HTX, đáp ứng vốn đúng lúc, tạo cơ hội để các HTX vươn lên phát triển kinh doanh sản xuất.
Hiện Liên minh HTX đang tổng hợp những đánh giá thực tế qua quá trình học tập kinh nghiệm tại các tỉnh bạn để báo cáo, và kiến nghị UBND tỉnh xem xét cho phép Liên minh HTX tỉnh tiếp nhận Quỹ hỗ trợ phát triển HTX, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các HTX là thành viên của Liên minh tiếp cận được nguồn vốn hỗ trợ này.
Hoa Lư