Tổng kết công tác năm 2016 và triển khai nhiệm vụ năm 2017 ngành kinh tế hợp tác và phát triển nông thôn

Hôm nay, tại thành phố Vũng Tàu Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn phối hợp với Ủy Ban nhân dân tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu tổ chức Hội nghị “Tổng kết công tác năm 2016 và triển khai nhiệm vụ năm 2017 ngành kinh tế hợp tác và phát triển nông thôn”.

Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam phát biểu tại hội nghị

Tham dự và chỉ đạo Hội nghị lãnh đạo Trung ương có ông Trần Thanh Nam, UVBCS, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT, ông Võ Kim Cự - Ủy viên Ủy Ban kinh tế Quốc hội, Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam, đại diện một số Bộ, ngành TW. Địa phương có ông Lê Tuấn Quốc – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, 12 Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn 12 tỉnh, cùng hơn 200 đại biểu công tác trong lĩnh vực kinh tế hợp tác trên toàn quốc, 13 Báo đài Trung ương và địa phương.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Thành Nam phát biểu tại hội nghị

Ông Ma Quang Trung, Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển Nông thôn, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông báo cáo tổng kết công tác năm và triển khai nhiệm vụ năm 2017. Theo đó năm 2016, ngành kinh tế hợp tác và phát triển nông thông thực hiện nhiệm vụ trong điều kiện có nhiều khó khăn chung của toàn ngành tác động không nhỏ đến sản xuất và đời sống của nhân dân nên cũng ảnh hưởng đến việc thực hiện nhiệm vụ của ngành kinh tế hợp tác và phát triển nông thôn. Tuy nhiên, được sự quan tâm, chỉ đạo chặt chẽ tạo điều kiện của các cấp, các ngành có liên quan nên việc thực hiện nhiệm vụ đã đạt được nhiều kết quả như:

Có nhiều văn bản quy phạm pháp luật được xây dựng, ban hành như: Lần đầu tiên có Nghị quyết của Quốc hội về việc đến 2020 phát triển 15.000 Hợp tác xã nông nghiệpLần đầu tiên có Nghị quyết của Quốc hội về việc đến 2020 phát triển 15.000 Hợp tác xã nông nghiệp Nghị định chính sách khuyến khích phá triển kinh tế trang trại, sửa đổi Nghị định 193, Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về chính sách khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản trong sản xuất nông nghiệp, ký liên tịch giữa Bộ NN&PTNN với Liên minh HTX Việt Nam về phát triển kinh tế hợp tác, hợp tác xã trong lĩnh vực nông nghiệp đến 2020.

Đến năm 2016, cả nước có 19 liên hiệp hợp tác xã nông nghiệp, có 10.756 hợp tác xã nông nghiệp, nhiều nhất là ở vùng ĐBSH (31%), Bắc Trung bộ (21,1%), Đông Bắc bộ (16,9%), ĐBSCL (11,7%). Số hợp tác xã nông nghiệp thành lập mới năm 2016 là 1.100 hợp tác xã. Các địa phương có số lượng hợp tác xã thành lập mới nhiều như: Bắc Giang, Hưng Yên, Hà Tĩnh, Quảng Ninh, Phú Yên…và hoàn thành chuyển đổi như: Hưng Yên, Hà Nam, Thanh Hóa, Quảng Bình, Đồng Tháp, Trà Vinh…Chất lượng hoạt động của các hợp tác xã bắt đầu được chuyển biến mạnh từ năm 2015 và đặc biệt là năm 2016 nên đã nâng số hợp tác xã hoạt động có hiệu quả từ 10% năm 2014 lên trên 30% năm 2016. Doanh thu bình quân 1,1 tỷ đồng/HTX lợi nhuận bình quân khoảng 200 triệu/HTX, thu nhập bình quân của thành viên và người lao động là 1,5 triệu đồng/tháng. Có nhiều liên hiệp hợp tác xã, hợp tác xã nông nghiệp hoạt động có hiệu quả, doanh thu trên 10 tỷ/năm như: Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Anh Đào (Lâm Đồng), Hợp tác xã nông nghiệp sản xuất thương mại và dịch vụ Phước An (TP. Hồ Chí Minh), Hợp tác xã Thanh Long Tầm Vu (Long An), Hợp tác xã nông nghiệp Evergrowth (Sóc Trăng), Hợp tác xã chăn nuôi Quý Hiền (Lào Cai), Hợp tác xã nông nghiệp Phước Hưng (Bình Định), Liên hiệp hợp tác xã tiêu thụ nông sản an toàn Việt Nam (Liên minh HTX Việt Nam).

          Năm 2016, Thủ tướng ban hành Quyết định số 445/QĐ-TTg ngày 21/3/2016 về phê duyệt Đề án “Thí điểm hoàn thiện, nhân rộng mô hình hợp tác xã kiểu mới tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long giai đoạn 2016-2020”. Căn cứ vào Quyết định này Bộ NN&PTNT và Liên minh HTX Việt Nam sẽ chọn 200 HTX, Tổ hợp tác triển khai thí điểm và sẽ nhân rộng trong thời gian tới.

          Cả nước hiện nay có 4,05 triệu thành viên HTX nông nghiệp giảm gần 3 triệu thành viên so với năm 2014. Số thành viên bình quân của một HTX có xu hướng giảm đi  từ 600 xuống 400, tuy nhiên, số lượng HTX có quy mô dưới 100 thành viên tăng.

          Công tác chuyển đổi hợp tác xã theo Luật Hợp tác xã năm 2012: có 13/19 liên hiệp HTX chuyển đổi theo Luật; 8.375 hợp tác xã đã chuyển đổi theo Luật chiếm 77,9%, trong đó có 2.416 HTX thành lập mới và 5.959 hợp tác xã đăng ký lại.

          Với tổ hợp tác hiện có 62.697 hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp với 666.244 thành viên, tăng 5.254 tổ hợp tác so với năm 2015.

          Trong phát triển liên kết sản xuất và tiêu thụ nông sản: đến hết năm 2016 cso 444 chuỗi nông sản an toàn ở 50 tỉnh được Nộ NN&PTNT công nhận tăng 377 chuỗi so với năm 2015.

          Ngoài những kết quả đạt được, báo cáo chỉ ra một số tồn tại: việc thực hiện nhiệm vụ xây dựng văn bản quy phạm pháp còn chậm, công tác tuyên truyền chưa được toàn diện đối với các hoạt động của ngành, công tác đào tạo cán bộ quản lý và dạy nghề chưa đáp ứng được yêu cầu của sự phát triển kinh tế hợp tác. Số HTX,thành viên hợp tác xã có xu thế giảm, số hợp tác xã chuyển đổi chưa đáp ứng được tiến độ quy định của Luật HTX năm 2012, hiệu quả hoạt động hợp tác xã còn thấp, số hợp tác xã tham gia liên kết chưa cao chưa tạo được sự hấp dẫn các doanh nghiệp liên kết các hợp tác xã đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn.

Trên cơ sở đánh giá hoạt đông năm 2016, ngành  kinh tế hợp tác và phát triển nông thôn đã xây dựng phương hướng, nhiệm vụ thực hiện năm 2017:

          Để hoàn thành Nghị quyết Quốc hội đến 2020 có 15.000 HTX nông nghiệp, mỗi năm thành lập mới 1.300 HTX; hoàn thiện việc chuyển đổi các hợp tác xã; nâng số hợp tác xã hoạt động hiệu quả lên 45%; tăng them 100 chuỗi liên kết có sự tham gia của hợp tác xã

          Định hướng phát triển các hợp tác xã nông nghiệp theo các vùng miền như sau: nếu số lượng HTX của tỉnh ít hơn 50 thì tăng them 25HTX/năm từ 50-150 HTX tăng thêm 20 HTX/năm, trên 150 HTX thì tăng thêm 15 HTX/Năm, riêng các tỉnh vùng Đông Bắc, Tây Bắc tăng thêm bình quân 15HTX/năm.

          Đẩy mạnh thực hiện Luật HTX, tuyên truyền, đào tạo bồi dưỡng cho cán bộ quản lý nhà nước về kinh tế hợp tác, cán bộ chủ chốt của HTX nông nghiệp, chỉ đạo các địa phương hướng dẫn các HTX Nông nghiệp đăng ký lại và hoạt động theo Luật HTX 2012, chuẩn bị các điều kiện để phục vụ Hội nghị toàn quốc đánh giá thực hiện Luật HTX 2012.

          Đẩy mạnh thực hiện việc thí điểm, hoàn thiện, nhân rộng mô hình hợp tác xã kiểu mới tại Đồng bằng sông Cửu Long giai đoạn 2016-2020 theo Quyết định 445/QĐ-TTg; triển khai Nghị quyết liên tịch giữa Bộ NN&PTNT và Liên minh HTX Việt Nam tại địa phương.

          Hội nghị nhận được ý kiến chỉ đạo và gợi ý thảo luận của ông Trần Thanh Nam, thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn. Ông đề nghị Hội nghị tập trung giá phong trào HTX NN năm 2016 đã có chuyển động chưa? Nguyên nhân, kết quả từ đó đặt ra năm 2017 tập trung vào một số việc cụ thể: Công tác truyền thông phải đẩy mạnh; đào tạo cán bộ Quản lý NN về HTX ngành nông nghiệp, nâng cao công tác quản trị cho cán bộ HTX; chuẩn bị tốt dữ liệu cho Hội nghị sơ kết 5 năm thực hiện Luật HTX 2012.

Năm 2016, đánh dấu một năm có nhiều chuyển biến mạnh mẽ của khu vực kinh tế hợp tác về mọi mặt từ nhận thức đến hành động của cả hệ thống chính trị, trong đó có vai trò quan trọng của Liên minh HTX Việt Nam. Hội nghị vinh dự được nghe Ông Võ Kim Cự, Ủy viên UBKT Quốc hội, Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam phát biểu tại Hội nghị. Ông nói: Hội nghị diễn ra trong thời khắc lịch sử: Quốc hội có Nghị quyết xây dựng 15.000 HTX đây là chuyển biến cả về chất và lượng, thực hiện Quyết định 445/QĐ-TTg của Thủ tướng, Quyết định 69/QĐ-BNN của Bộ trưởng Bộ NN&PTNT, chuẩn bị 5 sơ kết 5 năm thực hiện Luật HTX 2012, Tổng kết 15 thực hiện Nghị quyết TƯ 5 khóa IX về kinh tế tập thể, chuẩn bị Hội nghị Bộ trưởng HTX khu vực Châu Á Thái Bình Dương lần thứ 10 tại Việt Nam, Nghị quyết liên tịch giữa Liên minh HTX Việt Nam và Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn.

Trước hết ta cần hiểu phát triển kinh tế hợp tác, hợp tác xã thực chất là phát triển sản xuất (Nâng cao đời sống vật chất, giảm nghèo, giải quyết việc làm, phát triển bền vững…).. Ông đề nghị: Hai ngành phối hợp, thông nhất gắn xây dựng nông thôn mới với tái cơ cấu lại nông nghiệp, thực hiện tốt tiêu chí số 13, xây dựng HTX kiểu mới gắn với chuỗi giá trị.

Phát triển mạnh lực lượng sản xuất tất yếu kéo theo sự phát triển của quan hệ sản xuất, muốn vậy phải có hình thái sản xuất: Doanh nghiệp và Hợp tác xã, qua thống kê hiện nay chỉ có 1% doanh nghiệp tham gia trong nông nghiệp, như vậy chỉ có HTX, nếu không hình thành hợp tác xã sẽ không thúc đẩy được sản xuất phát triển vì: không thể 1 hộ gia đình sử dụng 1công nghệ, 1 Nhà máy, 1 Giống…; HTX làm cho kinh tế hộ phát triển không triệt tiêu kinh tế hộ.

Xây dựng các mô hình liên kế vì nếu HTX chỉ 7 thành viên => khó phát triển => Liên kết: Hộ cá thể => THT =>HTX => Liên hiệp HTX => Doanh nghiệp, Tổng công ty.

Ông đề xuất các Bộ, Ngành Trung ương và Địa phương tập trung giải quyết 5 việc cho HTX: Đất đai, Vốn, Công nghệ, Thị trường, Nhân lực. Xây dựng liên kết vùng, quy hoạch vùng sản xuất hàng hóa…Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, Liên minh HTX Việt Nam phối hợp xây dựng mô hình HTX cho các vùng biên giới, khó khăn, hải đảo gắn với dân tộc thiểu số…từ đó đề xuất chính sách riêng.

Sự nghiệp kinh tế hợp tác không thể thiếu vai trò của địa phương, do vậy, Liên minh HTX Việt Nam, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn mong muốn sự vào cuộc mạnh mẽ của các cấp, các ngành tại địa phương chung tay vì sự nghiệp nông nghiệp, nông dân, nông thôn, vì một nền nông nghiệp Việt Nam phát triển bền vững.

Trung tâm Thông tin HTX Việt Nam