Mitraco Hà Tĩnh: Kinh nghiệm xây dựng chuỗi giá trị sản phẩm HTX

Mitraco khởi đầu từ chuyên khai khoáng đến kinh doanh đa ngành, hiện có 28 đơn vị thành viên, trong đó có 8 DN chuyên ngành nông nghiệp. Mitraco đã mạnh dạn đầu tư hình thành các chuỗi giá trị nông sản phẩm chủ lực của Hà Tĩnh như lợn, bò, hươu và rau củ quả… đóng góp quan trọng vào phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới trên địa bàn.

Mẫu hình chuỗi giá trị “tam nông”

Ông Hùng cho biết, nhiều năm qua, Mitraco đã thực hiện vai trò “hạt nhân” để liên kết với các HTX, tổ hợp tác (THT) theo các hình thức khác nhau, nhưng theo phương châm duy nhất là 3 “đồng” (giống, công nghệ, sản phẩm) và 2 “vừa” (tập trung, phân tán).

Ở các chuỗi chăn nuôi, Mitraco chủ động cung ứng đầu vào sản xuất cho nông dân từ khâu lợn, bò và hươu giống, thức ăn chăn nuôi, kỹ thuật chăm sóc… Để bao tiêu sản lượng lợn, bò, hươu thương phẩm, Mitraco đã xây dựng hệ thống các nhà máy và kho lạnh, đủ sức bảo quản và chế biến đa dạng các mặt hàng thành phẩm.

Nếu chỉ tính liên kết nuôi lợn nái gia công, Mitraco đã có 6 cơ sở chăn nuôi gia công, quy mô 2.600 nái, trong đó có 3 HTX nuôi 400 - 600 con lợn nái, doanh thu hàng năm mỗi HTX đạt 3 - 3,5 tỷ đồng. Hay ở chuỗi liên kết nuôi hươu, Mitraco hàng năm thu mua hơn 100 con hươu trong dân, hiện đang tăng đàn lên 1.000 con hươu, đáp ứng kịp thời nhà máy chế biến nhung hươu. Có thể kể các sản phẩm như Viên tăng lực Cuhamine, Rượu BuckaBoo… chế biến từ nhung hươu đang làm nổi danh Mitraco trên thị trường tiêu thụ.

Quá trình hướng đầu tư vào “tam nông”, Mitraco tạo ấn tượng nhất với dự án trồng rau củ quả bằng công nghệ cao trên cát trắng. Đến nay, Mitraco đã ký với 16 HTX, THT và 2 DN trên địa bàn 5 huyện với tổng diện tích 200 ha đất. Với quy mô lớn đó, Mitraco đã xây dựng hệ thống nhà máy, kho lạnh chế biến và ngày càng tăng sản lượng tiêu thụ rau an toàn, rất thiết thực hưởng ứng “nói không với thực phẩm bẩn” hiện nay.

Lãnh đạo Liên minh HTXViệt Nam thăm Nhà máy chế biến lợn thương phẩm của Mitraco

Trong một chuyến khảo sát thực tế ở Hà Tĩnh, ông Nguyễn Đắc Thắng - Phó Chủ tịch Thường trực Liên minh HTX Việt Nam, đã khẳng định phương thức Mitraco hợp tác với HTX, THT và nông dân để khép kín nghề nuôi lợn, bò, hươu và trồng rau củ quả ở Hà Tĩnh thực sự là mẫu hình để học hỏi và nhân rộng ra khoảng 25 - 27 chuỗi giá trị sản phẩm HTX toàn quốc.

Theo Tổng Giám đốc Mitraco Nguyễn Huy Hùng, từ khi bắt tay xây dựng hình thành chuỗi giá trị sản phẩm đến nay, Mitraco có thể rút ra 4 bài học kinh nghiệm thành công.

Những kinh nghiệm quý

Trước hết, các chương trình đầu tư vào “tam nông” nhất thiết phải gắn sản xuất với công nghiệp chế biến sản phẩm và phải sản xuất theo chuỗi giá trị. Kinh nghiệm của Mitraco cho thấy cần thiết có sự hỗ trợ của Nhà nước và cần có DN đủ uy tín và tiềm lực làm “đầu kéo” kết nối chuỗi giá trị từ khâu đầu vào đến khâu tiêu thụ sản phẩm.

Kinh nghiệm quan trọng hơn, phải tạo cho nông dân thay đổi tư duy làm ăn theo phương thức sản xuất hàng hóa quy mô lớn, áp dụng tiến bộ công nghệ mới... Có như thế mới giúp nông dân khai thác tối đa lợi thế tài nguyên, đất đai, lao động, tập trung vào thâm canh, đưa nông sản thành hàng hóa có giá trị kinh tế cao.

Đối với DN “trụ cột”, kinh nghiệm chỉ ra phải xây dựng chiến lược thị trường, chú trọng chăm lo thương hiệu, giữ vững chữ TÍN với nông dân, thường xuyên hỗ trợ và chia sẻ lợi ích hài hòa giữa DN với HTX, THT và nông dân, nhất là phải giúp nông dân đổi mới nhận thức và trách nhiệm thực hiện hợp đồng kinh tế mới gắn bó phát triển bền vững chuỗi giá trị.

Trên diễn đàn Đại hội V Liên minh HTX Việt Nam vừa qua, Tổng Giám đốc Nguyễn Huy Hùng đề xuất: khi Chính phủ đẩy mạnh xây dựng HTX kiểu mới, Liên minh HTX các cấp cần có kế hoạch dài hạn đào tạo quản trị hiện đại cho cán bộ HTX. Từ đó, HTX phải là chủ thể độc lập làm “cầu nối” với DN trong triển khai chuỗi giá trị sản phẩm...

Liên minh HTX Việt Nam cần tăng cường hơn nữa nguồn vốn cho các HTX, THT vay, hoặc bảo lãnh vay, bảo lãnh thực hiện hợp đồng, giúp các HTX, THT bảo đảm đủ vốn đầu tư xây dựng nâng cao quy mô sản xuất kinh doanh, đủ sức và lực cạnh tranh trong cơ chế thị trường thời hội nhập.

Theo thời báo kinh doanh